Ka Bayani Obrero Spokesperson National Democratic Front – Negros
Barely two years later, the unholy alliance between tyrannical plunderer families of the Marcoses and Dutertes have shattered. Both sycophants to imperialism, their true colors as representatives of the ruling class are exposed as they feud over power to pursue their own selfish interests. If anything, their in-fighting is a testament of the necessity to topple the status quo and establish a genuine people’s democratic government.
The fake people’s initiative for charter change spearheaded by Marcos and Romualdez aims to solidify their control of the reactionary state, while also depriving the Dutertes of an opportunity to seize the upcoming 2025 senatorial and 2028 presidential elections. As both cliques incessantly bicker against each other, genuine issues of the people are forsaken.
By now it is crystal clear to the exploited and oppressed Negrosanon masses that the same fascists who emboldened tyranny and violence on the island are still very much birds of the same feather. Both Marcos and Duterte are their class enemies. Neither is a lesser evil, especially after the neoliberal economic attacks and countless human rights violations that continue both in the cities and the countryside.
The turmoil between bureaucrat capitalists, however, are reflective of the rapidly disintegrating semi-colonial and semi-feudal system. The despair of both sides manifests their willingness to contribute further to the socioeconomic crisis and appease their also-bickering-masters at the brink of war, the US and China, at the expense of the Filipino people.
Now, more than ever, the broad toiling masses, led by the Communist Party of the Philippines embodying proletarian class leadership, are determined to follow and uphold the revolutionary class line—to isolate and destroy the worst of the enemy, represented by Marcos and Duterte. With this, NDF-Negros enjoins all patriotic and progressive sectors, organizations, and individuals, to rally efforts in building a broad alliance against imperialism, feudalism, and bureaucrat capitalism. It is high time that the people of Negros Island, together with the entire Filipino people, muster courage to end the culture of impunity and terror and to advance the national democratic revolution, in pursuit of a just and lasting peace. ###
Masami nga ginadumdom sa kasaysayan sang Negros ang panghitabo sadtong ika-13 ka tuig nga pag-alsa sang pumuluyo sa pagsikway sa pasistang diktadurya ni Marcos Sr kag ang iya Laye Militar. Bilang sabat sa sistematiko nga pagbayolar sang tawhanon nga kinamatarung kag masobra sa isa ka dekada nga paghugakom sang gahum kag pondo sa amay nga Marcos, naglunsar sang pungsodnon nga koordinado nga welgang bayan sadtong Setyembre 21, 1985. Ang nagkalain-lain nga sektor sa Negros ang nag-organisa sang lakbayan ukon martsa-protesta. Ang lakbayan sa norte kag sur nga bahin sang Negros ang nagsugod sa duha ka adlaw antes agud makalab-ot sa natalana nga lugar sang mas temprano. Ginhimo nga sentro sang pagtililipon amo ang interseksyon sang Magsaysay-Araneta, Banago, interseksyon sang Ramos-Lacson kag Libertad-Lopez Jaena sa syudad sang Bacolod kag Escalante sa norte.
Ang protesta ginpangunahan sang mga pamatan-on, pesante kag mga mamumugon. Mga maisog sila apang sigurado nga indi armado. Pero ang nag-atubang sa ila mga sundalo nga armado sa matag-as nga kalibre, tropa sang Regional Special Action Force (RSAF) kag Civilian Home Defense Force (CHDF). Ginpwesto man sang mga armado sang estado ang machine gun sa ibabaw sang munisipyo. Ang mga trak sang bombero ang nagpalibot sa mga nagatipon.
Ginpasumpitan sang mabaskog nga tubig ang mga nagprotesta apang napaslaw ini sa pagbungkag sa ila hanay. Wala pa sila nakontento, matapos ang kanyon sang tubig amo ang tear gas. Nag-uyatay sang hugot sang mga butkon samtang nagapadayon sang pagsinggit, “Bugas, Bugas, Indi Armas!” Tubtob sa nagligad nga oras, sa ila madumduman, nag-inulan sang bala direkta sa mga nagprotesta halin sa posisyon sang mga armado nga pwersa. Ang isa ka lider estudyante kag laban mga mamumugon sa uma ang brutal nga napatay, samtang ang iban nila nga kaupdanan ang naglinapta, nagpalagyo kag nagpanago nga pilason. Beynte sa ila ang gilayon nga napatay.
Ang masaker sa Escalante ang isa lang sa madamu nga resulta sang Laye Militar. Bangud sa pagpamigos kag pagpanghimulos sa mga komprador-agalon mayduta kag ila armado nga hubon, ginpamatay ang pumuluyo paagi sa kagutom ukon sa bala. Base sa pagbulubanta sang Amnesty International (AI), naglab-ot sa 70,000 ka tawo ang napriso, 34,000 ang gin-tortyur, kag 3,240 ang napatay sa panahon sang Laye Militar. Ang pumuluyo ang nakaangkon sang magamay nga pagtamod hambalanon sa palangabuhian, pabalay, edukasyon kag kasegurohan sa ikaayong lawas. Masami nga gintarget sa isla ang mga pari, madre, mamumugon sa uma, tawong simbahan kag ang iban nga may adbokasiya para sa tawhanon nga kinamatarung.
Ang kaakig kag agoniya ang nagtulod sa malapad nga pumuluyo nga manindugan para sa kamatuoran kag hustisya nga gindingot sa ila sa diktadurya ni Marcos Sr kag iya mga kroni diri sa isla. Ang mga uhaw-sa-dugo nga tigpamuno sa Negros, wala lamang naghawan sa dalan sang pagsulong sang paghimakas sang pumuluyo kundi nagpamatuod sa kamakatarunganon nga pagsulong sang rebolusyonaryo nga pagbato agud lab-uton ang hustisya nga gindingot sang nagahari nga sistema. Ang pagbanaw sang dugo nga gin-ula sa ginpangabudlayan nga duta sang Negros, ang nagpukaw sa nagahana nga maglupok nga bulkan sosyal.
Ang tuigan nga komemorasyon sang masaker sa Escalante ang militante nga ginasaulog sang pumuluyo naghalin sa nagkalain-lain nga organisasyon kag indibidwal para sa pagdumdom sa panahon sa kadulom sang mga tinuig sang diktadurya Marcos Sr. Tubtob subong, ang hustisya gapabilin nga gindingot sa ila. Gani sa paglabay sa mga tinuig, nadugangan pa ini sa mga krimen halin sang estado. Halin 2019, sa pagpamuno sang NTF-Elcac, ginakawat ang matuod nga esensya sang komemorasyon sang masaker sa Escalante paagi sa paghiwat sa mga pagpatalang nga mga aktibidad nga insulto sa mga biktima kag sa pumuluyo nga padayon nga nagapangita sang hustisya.
Sosyo-ekonomiko nga krisis sa Negros Tuig 1965 sang nagpungko sa poder si Marcos Sr kag nagdeklarar sang Laye Militar sadtong Setyembre 21, 1972 sa idalum sang Proklamasyon No. 1081. Naghatag ini sang kakugmat kag kagamo sa pumuluyo apang nagpabilin sila nga determinado sa pagpasulong sang ila paghimakas para sa duta kag hustisya sosyal. Amo man yadto ang panahon nga ginpaluntad sang mga agalon mayduta kag mga plantador sang tubo ang pagpang-agaw sang duta kag manubo nga sweldo sa mga mamumugon. Ang produksyon sang kalamay sa Pilipinas ang ginadumalahan sang kasugtanan Laurel-Langley natapos sadtong 1974. Kabangdanan ini sa pagnubo sang kuta sang Pilipinas sa kalamay pang-eksport pakadto sa US nga mas nagpalala pa sang krisis. Tungod nga ang Negros ang nagaprodukto sang katunga sang kalamay sang pungsod, nakadugang ini sa pag-antus sang pumuluyo.
Ara man ang peke nga reporma sa duta paagi sang PD 27, nga sa aktwal wala man sa gihapon ginpanagtag ang duta sa mangunguma. Ginhimo lang ini nga ligal nga pagdepensa sa pagmonopolyo sa agalon mayduta samtang ang mayorya gaantus sa kaimolon. Upod sa krisis sang industriya sang kalamay, nagtuga ini sang madamu nga nadulaan sang duta kag trabaho, kag liboan ka mga bata ang nag-antus sang malnutrisyon sa Negros.
Sa tunga sang Laye Militar, ang diskontento nga nabatyagan sang pumuluyo sa serbisyo sosyal kag ang wala untat nga pasista nga pagpang-atake nga ginapatuman sang pwersa sang estado kag sang mga gintukod nga paramilitar, amu ang nagtulod sa pumuluyo nga usuyon ang dalan sang rebolusyonaryo nga armadong paghimakas. Nakaamot ini sa pagdugang sa kusog kag kadamuon sang NPA batuk sa tigpamigos kag sa armado nga pwersa sang estado.
Pagtuis sa Kasaysayan sang Laye Militar Si Marcos Jr, bisan pa samtang sa panahon sang pagpangampanya sa sining 2022 nga eleksyon, wala gid nagtumod o nagbukas sang talakayan bahin sa Laye Militar kag sang iya amay. Matapos nagdaog si Marcos Jr bilang presidente paagi sa pagpangdaya sa elektroniko nga sistema sa eleksyon, iya gintalana ang bise-presidente nga si Sara Duterte bilang sekretaryo sang edukasyon. Ang paglubag sang kasaysayan sa gilayon ang nangin pinakamainit nga isyu sa pinakabag-o nga sekretaryo sang edukasyon.
Ang mandato sa pagtursi sa kasaysayan ang naghatag sang kakugmat sa publiko tungod sa posibilidad nga madula ang mga bilidhon nga kamatuoran sa mga panghitabo sa aton kasaysayan. Nagpahayag sang pagkadismaya ang pipila ka mga historian, mga manunudlo, pamatan-on, estudyante kag iban pa nga mga organisasyon sa pagtuis sa kasaysayan nga magpatalang sa pumuluyo ilabi na ang mas ulihi nga henerasyon. Ang sa subong nga rehimen ni Marcos Jr ang naggasto sang madako agud manipulahon ang mayor nga daluyan sang impormasyon kag social media paagi sa pagpalapnag sang wala kamatuoran nga impormasyon may kaangtanan sa “bulawanon nga panahon” sang iya amay kadungan sa Laye Militar. Sa matuod, isa si Marcos Jr ka pigaw nga kopya sang amay nga diktador. Ginahimo niya sa gihapon ang ginhimo ni Marcos Sr apang sa mas buraghal nga pamaagi. Ginapaklaro lang niya nga ang burukrata kapitalismo yara na sa tuman kagarok nga kahimtangan.
Kon basehan ang dalagan sa kasaysayan, ang nagalala nga porma sang burukrata kapitalismo nga indi na makapanago sa maskara sang pagpanginto, athag na nga magagamit sang pagpamintas. Sa tuman nga pasismo sang estado sa tunga sang krisis sosyo-ekonomiko nga pila ka pilo mas lala pa sa nagligad nga tinuig, maglala man ang malakolonyal kag malapyudal nga kahimtangan. Kag ini mismo ang mahimo nga makapaigrab sa rebolusyonaryo nga pagdilaab sang kahublagan masa.
Sini nga 2022, dumdumon ang ika-37 nga tuig sang inhustisya sang masaker sa Escalante kag ang ika-50 ka makakulugmat nga tuig sang deklarasyon sang Laye Militar. Pila na ka dekada ang nagligad apang wala sa gihapon naangkon ang ginapangita nga hustisya. Ang singgitan kag kasakit sang mga biktima halin sa ila mga lulubngan ang nagalanog sa mga kasyudaran kag kabanwahanan padulong sa kabukiran. Ang nalisdan nga pamilya upod ang mga nakaluwas sa trahedya ang wala sang kakapoy nga nagapanawagan sa tagsa ka mga protesta kag bisan sa mga kampanya sa social media sang mga bilidhon nga pahanumdom nga “Never again to Martial Law!” | AP October 2022
Ang pumuluyong Pilipino sa subong mas labi nga nabug-atan bangud sa pagtaas sang mga sandigan nga balaklon kag serbisyo, mataas nga buhis, nagagamay nga kita, lapnagon nga kawad-on sa trabaho, gutom, burukratiko nga korapsyon kag pasismo sang estado. Sa matuod lang, ang pungsod yara sa estado sang kalamidad apang indi bangud sa Covid-19 nga pandemya nga gusto ni Marcos ipapati sa publiko kundi mismo ang tagumatayon nga mala-kolonyal kag mala-pyudal nga sistema nga nagtuga sang pinakamalala nga krisis sang pungsod pagkatapos nga mapalayas si anay Ferdinand E. Marcos Sr. Ang epekto sang krisis tuman nga nabatyagan sang masa sa Negros nga madugay na nga nagaantus sa ginatus na ka tuig nga mapiguson nga kahimtangan kag handa sila nga hilwayon ang kaugalingon paagi sa sosyal nga rebolusyon.
Daw nagbalik ang sang una sa Negros subong nga may isa ka Marcos nga ara naman sa poder kag ang krisis sa kalamay magabaha sa isla. Ang de facto martial law magabiktima sang mga aktibista, kritiko, karibal sa politika kag mga inosente nga sibilyan nga makapadumdum sa panahon sang Martial Law sa idalum sang diktador nga si Marcos Sr. Pagkatapos sang 37 ka tuig, sa gihapon ang hustisya nagapalayo sa mga pamilya sang biktima sa Escalante masaker.
Katulad sang paghimbunanay ni Marcos kag sang iya kroni nga si Roberto S. Benedicto nga nagpuga sa industriya sang kalamay sang 1980s, ang subong nga “kabulastugan sa kalamay” nga ginapahayag sa mass media isa ka sarswela sa tunga sang mga sakon nga poderoso sa kalamay kag si Marcos Jr bilang neokolonyal nga hepe nga nagpasiguro sa iya impluwensya sa industriya sang kalamay para sa interes sang subong nga nagahari nga grupo nga ginatiglawasan niya.
Wala sila sang kaluoy sa ginatos ka libo nga mamumugon sa kalamay nga sa diin ang pinakadaku nga bulto yara sa Negros. Ang mga mamumugon sa kampo nagapos sa monocrop nga ekonomiya sa kalamay nga nagasunod sa neoliberal nga mga polisiya nga sa gihapon ginapadalagan sa idalum sang daan nga sistema sang hasyenda nga nagapadayon sa pagpamigos kag paghimulos sa ila. Ang mga mamumugon sa sentrales sa kalamay sa Negros nagabakho man sa padayon nga kontraktwalisasyon sa tunga sa kahimtangan sa mga sentrales sa kalamay sa diin duha sang tatlo ka mamumugon sa sentral mga kontraktwal nga wala sang mga benepisyo. Ang grabe nga sitwasyon sa isla sang Negros, ang ginlaragway ni Bishop Antonio Fortich sa tunga-tunga nga bahin sang 1980s bilang naga-indakal nga “bulkan nga hana maglupok” kag mahimo lang ini nga mahilway paagi sa rebolusyonaryo nga paghimakas. Nahadlok sa ini nga kamatuoran, si Marcos Jr magasulit sang pasista nga pamaagi sang iya amay kag sang iya ginbuslan nga si Rodrigo Duterte.
Ang deklarasyon sang iya hepe sang Armed Forces of the Philippines (AFP) nga “pagpasingki sang operational tempo kontra insurhensiya” isa ka paglarga sa pwersa sang estado agud magpadayon ang mga masingki nga pag-abuso kag kalakasan nga lapnagon sa kaumhan kag mga lugar sa urban sa pagpakuno-kuno nga pagwasak sang insurhensiya. Sa liwat, isa naman ka pahanumdum sang Martial Law ni Marcos Sr. Sa Negros, nadokumento sang Ang Paghimakas ang 45 ka kaso sang pagpang-abuso sang mga tawhanon nga kinamatarung sa una nga tatlo ka bulan ni Marcos Jr kaangay sang masaker, extrajudicial killings (EJK), pagpamahug kag pagpangharas, patarasak nga pagpalupok, pag-abdak sang mga mangunguma, tuyo nga pag-abdak sang mga bata, iligal nga pag-aresto, iligal nga pagpangita kag pagkuha, paglapas sa kinamatarung sang mga hors de combat, pagpamomba kag pagpamahug nga bombahan ang North Negros Natural Park. Apang magluwas sa tanan nga porma sa pagnyutralisa sa mga oposisyon, amu man ini ang magpaseguro sa hilway nga pagsulod sang mga multinasyunal nga kompaniya nga ang mayor nga katuyuan amo ang pagmina, logging, real estate ukon negosyo sa pagbaligya sang duta, kag agro-bisnes.
Maka-alarma ang modus sang AFP sa pagdeklara sang peke nga mga engkwentro agud tabunan ang ila nga pagpamatay sang mga mangunguma. Sa syudad sang Guihulngan kag Canlaon, pagka-tapos nga makapungko sa pwesto si Marcos Jr, tatlo ka insidente sang peke nga engkwentro sang 62 Infantry Battalion (62IB) ang natabu nga gintungtungan sang pagpatay sa lima ka mangunguma nga ginpatu-patuan nga mga kaswalidad sang New People’s Army (NPA). Sa pihak nga bahin, gina-terorisa sang batalyon nga kadakuon nga focused military operation (FMO) ang mga komunidad sang mangunguma.
Tuman nga nagasandig ang AFP, Philippine National Police (PNP), NTF-Elcac kag mismo si Marcos Jr sa pagpatalang sa desperasyon nga punggan ang wala katapusan nga suporta sang pumuluyo sa rebolusyonaryo nga kahublagan. Ginatib-ong sini ang paglagas sa pamaagi sa padya nga kwarta sa ginapatihan nila nga kadre sang NPA sa diin ginahimuslan sini ang kapigaduhon kag kagutom sang pumuluyo. Ang korapsyon madalum nga nakaugat sa sini nga institusyon nga may kahanason na nga magsuyop sang buhis sang pumuluyo pakadto sa ila bulsa paagi sa nagahabok nga badyet para sa modernisasyon, barangay development program kag programa sa integrasyon sang mga rebelde.
Indi maayo ang pagkakopya ni Marcos Jr sa pagpang-into sang iya amay bilang manghimanwa sa tinutuyo nga monopolyohon gilayon ang gahum kag mag-akumular sang manggad. Indi siya nagmadinalag-on sa pagtago sa krimen sang iya pamilya kag sa pagpanumbalik liwat sang ila gahum sa daan nga kahamungayaan bangud sang pasismo sang estado kag sa subong nga sosyo-ekonomiko nga kondisyon nga nagahublas sang iya pagka-hipokrito sa masa.
Ang tuman ka grabi nga krisis nagahatag sang oportunidad nga mas mahangpan sang pumuluyo ang imperyalismo, pyudalismo kag burukrata kapitalismo. Isa ka matambok nga kahimtangan para sa pagpukaw, pag-organisa kag pagpahulag sa malapad nga isip agud pamatukan ang neoliberal nga mga polisiya, korapsyon, tiraniya, pasista nga terorismo, sistematiko nga pagpatalang kag pagtorse sa kasaysayan. Nagatuga ini sang paborable nga kondisyon para sa rebolusyonaryo nga kahublagan, sa pagpanguna sang Communist Party of the Philippines (CPP), para hugpongon ang mga ginahimuslan nga sahi sang mga mamumugon, mangunguma, peti-burges sa kasyudaran kag pungsudnon nga burgesya agud pasingkion ang pungsodnon demokratiko nga rebolusyon paagi sa pangmalawigon nga inaway banwa kontra sa US-Marcos II nga rehimen.
Ang nagapanguna nga hilikuton sang rebolusyonaryo nga kahublagan amu ang pagpasulong sang armado nga paghimakas. Magahatag ini sang kaisog sa pumuluyo nga magtib-ong sang ila soberenya kag mga demokratiko nga kinamatarung kag pagpamatuk sa pasismo sang estado. Bisan sekondaryo, kinahanglan kag indi mapahigad ang paglunsar sang ligal nga porma sang paghimakas sa kasyudaran kag kaumhan.
Ang paghimakas masa pareho sang mga rali, aksyon protesta, dayalogo, mga welga kag petisyon nagapasulong sa pang-ekonomiko kag demokratiko nga demanda sang pumuluyo kag dugang nga pulitikal nga edukasyon sa ila. Samtang ang pagpakig-away sa sweldo sang mamumugon sa kalamay sa Negros isa ka paghimakas sa ekonomiya, nagadala man ini sang pulitikal nga porma nga magahublas sa kontra-demokratiko nga kinaiya sang burges nga estado. Ginahanda sang ligal nga paghimakas ang pumuluyo para sa mas mataas nga porma sang paghimakas kag ihamulag sa lokal kag internasyunal ang nagapamuno nga Marcos nga hubon kag ang iya mga suluguon sa militar. Magapahuyang ini sa mga reaksyonaryo nga pwersa gani ini makabulig sa paghawan sa dalan para sa dugang nga pagsulong sang armado nga paghimakas.
Napamatud-an sa kasaysayan nga ang mga kadre sa Partido kag mga Pulang kumander nabun-ag halin sa nasubhan sa mga paghimakas masa. Sa pagsingki sang pasismo sang estado magakultibar lang ini sang matambok nga duta para sa rebolusyonaryo nga pag-uswag sang pumuluyo. Ang Laye Militar sang nagligad kag sa subong epektibo nga rekruter sang NPA.
Ginapatuman sang NPA ang nagapanguna nga hilikuton sa paglunsar sang armado nga paghimakas. Ang mga Pulang kumander kag hangaway kinahanglan mapataas ang ila materyal kag mapang-away nga kapabilidad paagi sa paglunsar sang mga taktikal nga opensiba nga padayon nga magpapas kag magdis-arma sa pangkombat nga pwersa sang kaaway, magwasak sang lambat pang-espiya, kag magpahuyang kag magdemoralisa sa ila hanay. Ang pinakaabusador sa ila, ilabi na ang may mga utang nga dugo sa pumuluyo kinahanglan nga masilutan base sa mga prinsipyo sang rebolusyonaryo nga hustisya. Dugang pa, kinahanglan nga may pulitikal nga hilikuton sa sulod sa hanay sang kaaway agud kalabanan sa ila makabig pakadto sa pumuluyo. Samtang ang ila mga pamilya nagaantus halin sa sosyo-ekonomiko nga krisis, ang mga ordinaryo nga soldado nagakaakig tungod ginahimo sila nga mga kriminal sang matag-as nga opisyal.
Ginagamit sang US-Marcos II nga rehimen ang pareho sa gihapon nga taktika sa mga nauna pa sa iya kag, kaangay sang nagligad nga neokolonyal nga estado, sigurado ini nga mapaslaw. Samtang, malig-on nga nahakos sang rebolusyonaryo nga mga pwersa ang Marxismo-Leninismo-Maoismo nga naghatag sang syentipiko nga basehan para sa rebolusyonaryo nga optimismo nga ang tagumatayon nga krisis sang pangkalibutanon nga kapitalista nga sistema magadala sang lubos nga pagkapukan sini. Ang rebolusyonaryo nga optimismo magatulod sa rebolusyonaryo nga hanay nga magtuon halin sa kasaysayan, militante nga makig-away sa pagpamigos kag pagpanghimulos, kag magsulong sa rebolusyonaryo nga paghimakas. | AP October 2022
Ang katawhang Pilipino karon labaw nga nabug-atan sa nagkataas nga presyo sa mga batakang palaliton ug serbisyo, nagkadakong buluhisan, nagkagamay nga kita, kuyanap nga kawalay trabaho, kagutom, burukratikong korapsyon ug pasismo sa estado. Ang nasud anaa gayod sa nagpadayon nga estado sa kalamidad apan dili gumikan sa pandemyang Covid-19 nga gustong ipatuo ni Macos Jr. sa publiko, kundili sa himalatyon nga sistemang alang-alang pyudal ug alang-alang kolonyal nga nimugna sa pinakagrabeng krisis sa Pilipinas sukad nga napalagpot si kanhi Ferdinand E. Marcos Sr. Ang hapak sa krisis mas nabatyagan sa masang Negrosanon nga dugay nang gipaantus sa siglo-ang-gidugayon nga mga malupigong kondisyon ug andam sila nga ilingkawas ang kaugalingon pinaagi sa katilingbanong rebolusyon.
Mura’g nibalik ang miagi sa Negros karon nga laing Marcos ang anaa sa gahum ug ang krisis sa kalamay misalimbong sa isla. Ang dili pormal nga gideklarar nga balaud militar nga ningbiktima sa mga aktibista, kritiko, kaatbang sa pulitika ug inosenteng sibilyan makapahinundum sa mga katuigan sa Balaud Militar ubos sa diktador nga si Marcos Sr. Human sa 37 ka tuig, padayong idlas ang hustisya alang sa mga pamilya sa mga biktima sa masaker sa Escalante.
Susama sa panagkunsabo ni Marcos Sr ug iyang batos nga si Roberto S. Benedicto nga mingpuga pag-ayo sa industriya sa kalamay niadtong dekada ‘80, ang kasamtangang “sugar fiasco” (kapakyasan sa industriya sa kalamay) nga gipadako sa mass media usa ka bayle tali sa mga hakog nga mga sugar baron (sapian sa industriya sa kalamay) ug ni Marcos Jr isip neokolonyal nga hepe nga nagpaseguro sa iyang impluwensya sa industriya sa kalamay alang sa kaayohan sa nagtunhay nga nagharing pundok nga iyang gipresentahan.
Wala silay kaluoy ngadto sa gatusan ka libo ka mamumuo sa kalamay diin ang pinakadakong bulto niini anaa sa Negros. Ang mga mamumuo sa uma gigapos sa monocrop nga ekonomiya sa kalamay nga nag-alagad sa mga neoliberal nga palisiya apan gipadagan ubos sa karaan nga sistemang asyenda nga padayon nanglupig ug nagpahimulos nila. Ang mga mamumuo sa sentrales sa Negros naproblema usab sa kuyanap nga kontraktwalisasyon taliwala sa subo nga kondisyon sa trabaho sa mga sentrales diin duha sa tulo ka mamumuo kontraktwal ug walay gitagamtam nga mga benepisyo. Ang grabeng sitwasyon sa Negros gihulagway ni Bishop Antonio Fortich niadtong tunga-tunga sa dekada 80 isip nagbukal nga “bulkang sosyal nga hapit na moulbo” ug mabuhian lamang kini pinaagi sa rebolusyonaryong pakigbisog. Mahadlokon sa maong kamatuoran, gisubli ni Marcos Jr ang mga pasistang binuhatan sa iyang amahan ug sa nag-una kaniya nga si Rodrigo Duterte.
Ang deklarasyon sa iyang hepe sa Armed Forces of the Philippines (AFP) nga “dugang gipaspason sa mga operasyon batok sa insurhensiya” usa ka pagtugot sa mga pwersa sa estado nga mohimo og dugang pagpangabuso ug bangis nga buhat sa kabanikanhan ug kasyudaran nga takoban isip pagdugmok sa insurhensiya. Lain na usab nga magpahinumdum sa Balaud Militar ni Marcos Sr. Sa Negros, nadokumento sa Ang Paghimakas ang 45 ka kaso sa pagpangabuso sa tawhanong katungod sa unang tulo ka bulan ni Marcos Jr sama sa masaker, ekstrahudisyal nga pagpamatay, pagpanghulga ug pagpanghasi, pasagad nga pagpamusil, pagpangdagit sa mga mag-uuma, sulay nga pagdagit sa mga bata, iligal nga pagpangdakop, iligal nga pagpang-utingkay ug pagsakmit, kalapasan sa katungod sa mga hors de combat o kadtong nawad-an sa kapasidad nga makig-away, pangpamomba ug hulga sa pagpamomba sa North Negros Natural Park. Apan gawas sa pagnyutralisa sa tanang porma sa pagbatok, nagpaseguro usab kini sa walay babag nga pagsulod sa mga kompaniyang multinasyunal nanguna kadtong nalambigit sa pagmina, logging, real estate o negosyo sa pagbaligya sa yuta ug agro-bisnes.
Maka-alarma ang modus sa AFP sa pagdeklara og mga pekeng engkwentro aron tabonan ang ilang pagpamatay sa mga mag-uuma. Sa syudad sa Guihulngan ug Canlaon, human makalingkod sa pwesto si Marcos Jr, tulo ka insidente sa pekeng engkwentro sa 62nd Infantry Battalion ang nahitabo nga nagpahimulos sa ilang pagpatay sa lima ka mag-uuma nga gibutang-butangan isip mga kaswalidad sa New People’s Army (NPA). Mentras, gihasi sa mga kusog-batalyon nga focused military operation (FMO) ang mga komunidad sa pesante.
Nagsalig usab pag-ayo ang AFP, PNP, NTF-Elcac ug mismo si Marcos Jr sa pagpanglingla sa desperasyon nga mapugngan ang walay pagkapalong nga suporta sa katawhan ngadto sa rebolusyonaryong kalihukan. Gidasig niini ang paggukod pinaagi sa ganti sa mga gituhoang kadre sa NPA diin gipahimuslan niini ang kakabus ug kagutom sa katawhan. Lawom nga nakagamot sa maong mga institusyon ang korapsyon nga nabansay kaayo sa pagsuyop sa kwarta sa magbubuhis ngadto sa ilang bulsa pinaagi sa gipaburot nga badyet sa modernisasyon, barangay development program, ug programa sa integrasyon o pagbalik sa mga kanhi rebelde.
Dili maayo ang pagkakopya ni Marcos Jr sa panglimbong sa iyang amahan isip estadista sa tumong nga monopolyohon dayon ang gahum ug magtigum og bahandi. Pakyas siya sa pagtabon sa mga krimen sa iyang pamilya ug pagpahiuli sa ilang gahum sa kanhi niini nga kabantog samtang ang pasismo sa estado ug ang kasamtangang sosyo-ekonomikong kahimtang naghukas sa iyang pagpakaaron-ingnon sa masa. Ang grabeng krisis naghatag sa kahigayonan nga mapatin-aw sa katawhan ang imperyalismo, pyudalismo ug burukrata kapitalismo. Usa kini ka tabunok nga kahimtang alang sa pagpukaw, pag-organisa ug pagpalihok sa pinakalapad nga ihap aron batukan ang mga neoliberal nga palisiya, korapsyon, tiraniya, pasistang terorismo, sistematikong pagpanglingla ug pagtuis sa kasaysayan. Nagmugna kini sa paborableng kondisyon alang sa rebolusyonaryong kalihukan, ang Communist Party of the Philippines (CPP) sa iyang unahan, aron hugpongon ang mga gipahimuslang hut-ong sa mamumuo, mag-uuma, petiburgesya sa dakbayan ug nasudnong burgesya aron pakusgon ang nasudnong demokratikong rebolusyon pinaagi sa malanatong gubat sa katawhan batok sa rehimeng US-Marcos II.
Ang nangunang tahas sa rebolusyonaryong kalihukan mao ang pagpasulong sa armadong pakigbisog. Makapadasig kini sa katawhan nga mopaduso sa ilang soberenya ug mga demokratikong katungod, ug mosukol sa pasismo sa estado. Bisan segundaryo, importante ug dili mapadaplin ang paglunsad sa mga ligal nga porma sa pakigbisog sa kasyudaran ug kabanikanhan.
Ang mga pangmasang pakigbisog sama sa mga rali, aksyon protesta, dayalogo, welga ug petisyon nagpasulong sa mga ekonomikanhon ug demokratikong demanda sa katawhan ug dugang nga mag-edukar kanila sa pulitika. Samtang ang mga pakigbisog sa sweldo sa mga mamumuo sa kalamay sa Negros usa ka ekonomikanhon nga pakigbisog, nakabaton usab kini sa pulitikal nga porma sa paghukas niini sa kontra-demokratiko nga kinaiya sa burges nga estado. Giandam sa mga ligal nga pakigbisog ang katawhan alang sa mga mas taas pa nga porma sa pakigbisog ug gihimulag sa lokal ug internasyunal ang nagharing pundok ni Marcos ug iyang mga bata-bata sa militar. Makapahuyang kini sa mga reaksyunaryong pwersa sa ingon makatabang sa paghawan sa dalan alang sa mga dugang pag-abante sa armadong pakigbisog.
Gipamatud-an sa kasaysayan nga ang mga kadre sa Partido ug mga Pulang kumander mitumaw gikan niadtong nasubhan sa mga pangmasang pakigbisog. Sa pag-kusog sa pasismo sa estado nag-ugmad usab kini og dugang tabunok nga kayutaan alang sa rebolusyonaryong bul-og sa katawhan. Ang Balaud Militar, sa miagi ug karon, usa ka epektibong rekruter sa NPA.
Nangunang gipatuman sa NPA ang primaryang tahas sa pagpasulong sa armadong pakigbisog. Ang mga Pulang kumander ug manggugubat kinahanglang mopataas sa ilang materyal ug pangkombat nga kapabilidad pinaagi sa paglunsad sa mga taktikal nga opensiba nga padayong makapuo ug makadis-arma sa mga pwersang pangkombat sa kaaway, makaguba sa ilang lambat sa paniktik, ug makapahuyang ug demoralisa sa ilang han-ay. Ang pinaka-abusado kanila, labi na kadtong may utang nga dugo sa katawhan, kinahanglang silotan subay sa mga prinsipyo sa rebolusyonaryong hustisya. Dugang pa, kinahanglan nga adunay gimbuhatong pulitikal sulod sa han-ay sa kaaway aron pagkabig sa daghan kanila sa habig sa katawhan. Samtang ang ilang mga pamilya nag-antus gikan sa sosyo-ekonomikong krisis, ang mga ordinaryong sundalo nasilag sa paghimo kanilang kriminal sa ilang mga tag-as nga opisyal.
Gigamit sa rehimeng US-Marcos II ang susamang mga taktika sa mas nauna pa niini ug, sama sa mga milabay nga neokolonyal nga estado, segurado kining mapakyas. Mentras, hugot nga nasabtan sa mga rebolusyonaryong pwersa ang Marxismo-Leninismo-Maoismo nga naghatag sa siyentipikong basehan sa ilang rebolusyonaryong optimismo nga ang himalatyon nga krisis pangkalibutanon sa sistemang kapitalista nagdala niini duol sa hingpit nga pagkapukan. Kini nga rebolusyonaryong optimismo nagduso sa rebolusyonaryong han-ay nga mokat-on gikan sa kasaysayan, militante nga mosukol sa pagpanglupig ug pagpahimulos, ug i-asdang ang rebolusyonaryong pakigbisog.
Ka Bayani Obrero Spokesperson National Democratic Front – Negros October 23, 2022
The Marcos family is not welcome in the land where it has caused great suffering. Their presence in Negros is an insult to the victims of injustices during the Martial Law years and the current regime. The festival of smiles is only apt for big comprador-landlords and bureaucrat capitalists like Marcos Jr. and his allies. Their grins are the people’s chagrin.
Negros Island is considered by the Marcoses as one of the pillars of its cronyism. Marcos Sr bolstered the political career of former congressman and warlord Armin Gustilo, and the establishment of the Roberto Benedicto business empire backboned by the monocrop sugar industry.
Under the auspices of the late dictator, cronies Gustilo and Benedicto utilized their positions to sow fear, leech profits, and wallow in corrupt schemes at the expense of Negrosanons. They greatly contributed to the collapse of the sugar industry in the 1970s and the eventual Negros Famine in the 1980s.
To suppress growing social unrest, the festival of smiles, or the MassKara festival, was organized by the local elite. Still true to this day, the festival is aimed at covering up the economic and humanitarian crisis engulfing the island. The plunderer family as guests in lavish events illustrates the worsening disparity between the ruling elite and the oppressed majority in Negros.
Just more than a hundred days of the newly-installed puppet regime, Marcos Jr has proven that he is insincere in addressing the socioeconomic problems plaguing the island. The sugar liberalization stint has adversely affected the local economy and the livelihoods of sugar workers. While wages remain depressed and benefits are inadequate, the peso devaluation and skyrocketing of prices has set conditions akin to that of the 1980 famine.
Aside from economic woes, Negros also currently faces a humanitarian crisis. Military overspending and the AFP’s recent order of ‘heightened operational tempo’ of its counterrevolutionary campaign has intensified militarization especially in the countryside resulting to human rights violations en masse. Like their commander-in-chief, the military covers up their crimes through media blockades and massive disinformation.
Brigade and division-led operations scourge farmer and indigenous people communities victimizing the innocent and defenseless, including children. Aerial and artillery support has emboldened AFP and PNP ground troops to enforce evacuations, economic blockades, notwithstanding its long list of threats, illegal arrests and detention, and murder. Even when the masses return to their communities, they still face the danger of being attacked by the state as military presence has aggravated further.
Marcos Jr has indubitably shown that the apple does not fall far from the tree. Like the social volcano about to erupt during the Martial Law years, the current conditions will only steel the resolve of the people to resist the US-Marcos II regime like that of the late dictator’s ouster. The National Democratic Front (NDF-Negros) calls on the various oppressed and exploited sectors in the island—farmers, fisherfolk, workers, youth and students, urban poor, indigenous people, human rights defenders, lawyers, teachers, professionals, healthcare workers, the media, the church, and the local opposition—to unleash the strength of the broadest united front against the Marcosian brand of fascism that luxuriates upon the people’s adversity.
As Negros has withstood the father, it shall withstand the son. ###
REFERENCE: Cleo Fernandez Ang Paghimakas Editor-in-Chief angpaghimakas@protonmail.com
There is no other way to overcome the current Marcos regime but for the people to persist in struggle until victory, just like the fight against his dictator father, former Diocese of Bacolod Social Action Center Director Luis Jalandoni told Ang Paghimakas.
In an interview published today on Communist Party of the Philippines (CPP) – Negros newsletter, Ang Paghimakas (The Struggle), Jalandoni, now senior adviser of the National Democratic Front of the Philippines, recounted the situation of the Negrosanons especially the workers and farmers before martial law was declared on September 21, 1972.
“The situation of workers and sacadas (transient workers in sugarcane plantations) and farmer settlers in Negros before martial law was terrible,” he said.
Jalandoni recalled the people’s struggle against land grabbing by warlord Armin Gustilo and then Mayor Heracles Villacin in Barangay Hiyang-hiyang, Cadiz where two elderly women were killed for protesting.
He also shared about the workers strike in Victorias Milling Company against unjust wages and union busting, and the farm workers strike in Bais City demanding the implementation of minimum wage and benefits. Both strikes were able to mobilize thousands.
There was also the plight of farmer settlers in southern Negros who fought massive land grabbing by local landlords.
Ready for martial law According to Jalandoni, after martial law was declared, young activists went to the countryside (CS) to organize the people.
“Because of various protest actions before martial law, there were already areas in the CS that can be organized,” he said.
Church people contributed much in providing security and bridging the efforts to organize farmer settlers, he added.
In early 1973, barely months after martial law was declared, Jalandoni, with Kaupod Pendong (Edmundo Legislador) from Panay, formed the Special Negros Party Secretariat and put in place the embryo of the New People’s Army (NPA) in the CHICKS (Candoni, Hinobaan, Ilog, Cauayan, Kabankalan and Sipalay) area where, according to him, there were various militant struggles.
“In the warm welcome of the masses, their care and militant support, the NPA in Negros was born,” he reflected.
From being a progressive priest to a revolutionary, Jalandoni deplored the worsening abuses experienced by sugar workers, farm workers including sacadas and the industrial workers in sugar centrals; and the terrible land grabbing in the hinterlands displacing farmer settlers during martial law.
Terror dispelled In his view, the heroism of youth activists and organizers dispelled the terror sown by the Marcos dictatorship.
Jalandoni also recalled the role of the church sector (progressive priests, nuns, seminarians, church workers and missionaries) who helped frustrate Marcos’ plan to defeat the NPA.
“He (Marcos) cannot launch an encirclement against the NPA in Mindanao and Negros because of the militant Columbans,” he shared.
“The Columbans brought help, including rifles in their golf bags, to the NPA in the mountains pretending to celebrate mass in chapels,” he added.
Triumph over Marcos Despite the continuing bombing, farmer killings, and red-tagging and arrest of mass leaders, lawyers, and other patriots reminiscent of the martial law years, Jalandoni is optimistic that revolutionary forces will triumph over the current Marcos regime.
He faulted the reactionary regime’s disregard of the vast numbers of revolutionaries and the strength of the NPA now reaching 110 guerrilla fronts in 74 of 85 provinces in the Philippines.
—
Ang Paghimakas was first published in the last quarter of 1972 to condemn Marcos’ martial law and show the resistance of the people. Now released in hiligaynon, with english and bisaya translations of its editorial, it can be downloaded through its website, http://www.negrosrevportal.wordpress.com, and CPP’s national website, cpp.ph.###
Ka Bayani Obrero | Spokesperson| National Democratic Front | Negros Island | September 21, 2022
Today, we commemorate the 50th anniversary of the late dictator Ferdinand E. Marcos Sr’s declaration of Martial Law in the thick of systemic and all-out efforts of his son and namesake Ferdinand Marcos Jr to whitewash and distort history. Since assuming the presidency through one of the most fraudulent elections ever, Marcos Jr wasted no time in instituting measures to reverse the people’s verdict on Martial Law and portrayed the 14-year fascist dictatorship as the country’s “golden age.”
He squandered public funds and resources on social media trolls, PR outfits and akin propaganda machineries to propagate the distorted and revisionist view of history that Marcos Sr was a great statesman and Marcos Jr, as a leader, has parallel qualities; and that there is public exoneration of the Marcoses from their crimes with repetitive twaddle on the supposed “achievements” of Martial Law.
In the light of all these chicaneries, we must not forget how the Marcoses pillaged and terrorized the country with open fascist rule as well as remember how the people valiantly fought back and launched epic struggles and mass movements against the US-instigated Marcos Sr dictatorship.
Let us not forget how Marcos Sr and his crony Roberto S. Benedicto squeezed dry the sugar-based economy of Negros with wanton corruption and imperialist economic impositions. This resulted in the infamous Negros Famine of the 1980s and the emergence of so-called “Batang Negros” as epitomized by the extremely malnourished child Joel Abong.
Let us remember the thousands of Negrosanons who took to the streets to protest the open fascist rule of Marcos Sr amid brutal repression and massacres; those who joined the armed struggle and withstood immense difficulties to advance the people’s war. Their militancy inspire the Negrosanons today to muster all forms of struggles against the fascist and illegitimate regime of Marcos Jr.
Let us continue to seek justice for all victims of Martial Law nationwide. Negrosanons braved the threats and harassments of the NTF-Elcac and defiantly commemorated the 37th anniversary of the Escalante Massacre (Escam) yesterday. Escam is an epitome of Marcos’ brand of fascism as 20, including farmers and a student activist, were brutally massacred on September 20, 1985, day 2 of a three-day “welgang bayan” against fascism and hunger culminating on the 13th anniversary of martial law declaration.
Let us honor the memories of the martyrs of Martial Law and surviving veterans in the anti-dictatorship movement by rejecting outright the lies and distortions of Marcos Jr and, following their lead, launching a broad resistance against oppression, exploitation and state fascism. ###
NegrosRevPortal 