Rebolusyon Agraryo ang Singgit sang Pumuluyo sa Central Negros

Hunyo 10, 2024

Ka JB Regalado
Spokesperson
Leonardo Panaligan Command
New People’s Army
Central Negros Guerrilla Front

Ang gintuga nga kahalitan sang mga kalamidad ilabe na ang gulpi nga paglupok sang bulkan Kanlaon sadtong alas 6:51 sang gab-i, Hunyo 3, direkta nga nagakaapekto sa mga mangunguma kag mamumugon sa uma sa sakop sa mga banwa sang La Castellana, Moises Padilla, Isabela, Binalbagan kag Hinigaran (5th District), La Carlota City kag Pontevedra (4th District) sang Negros Occidental subongman ang syudad sang Canlaon (1st District) sang Negros Oriental.

Pilit nga nagbakwit ang kapin sa 4,000 ka mga residente sang mga barangay sang Biak na Bato, Masulog, Camandag, Cabacungan, Robles, Mansalanao kag Sag-ang sang La Castellana, bangud sang ash falls kag pagtay-og tuga sang paglupok sang bulkan. Nagbakwit man ang 258 ka mga indibidwal halin sa 64 ka mga bubong sa Sityo Guintubdan, Brgy. Araal; Sityo Bais, Brgy. Yubo; mga malapit nga sityo sa tiilan sang bulkan Kanlaon sang Brgy. Haguimit; tanan sang La Carlota City. Ang pumuluyo sang Brgy. San Miguel, La Carlota City kag kadam-an nga baryo nga sakop sang La Castellana, ang nawad-an sang mainom kag limpyo nga tubig para sa ila adlaw-adlaw nga panginahanglanon resulta sang mudflow kag  kontaminasyon sang sulfur.

Samtang sa Canlaon City, nagbakwit man ang mga pumuluyo sa Sityo Mananawin sang Brgy. Masulog, kag mga sityo sang Brgy. Pula, Linuthangan kag Lumapao.

Masobra sa ₱10 milyones ang gintuga nga halit sa mga pananom nga utanon, humay kag mais wala pa labot ang mga kasapatan sang mga mangunguma. Naglab-ot man sa masobra 20,000 ka indibidwal ang apektado sang ashfalls sa duha ka probinsya.

Samtang nagapabilin ang Alert level 2 ang pag-alburuto sang bulkan suno sa Pilippine Volcanology and Seismology (PHIVOLCS). Ginalauman nga magalupok pa ini kag magahimo pa sang malapnagon nga kahalitan ilabi na sa tig-ululan tuga sang pag-ilig kag pagdaludo sang lunang kag lava sa mga kasubaan sa palibot san bulkan nga nagapadulong sa mga kabaybayunan sang Negros Occidental. Ang pag-usbong sang baho sang sulfur ang magatuga man sang respiratory diseases sa mga indibidwal kag kasapatan lakip na ang mga isda sa mga kasubaan nga makahaklo sang baho sang sulfur halin sa bulkan.

Ini nga kahalitan nga naagum sang mga mangunguma kag mamumugon sa uma ang resulta man sang ka-inutil sang rehimen US-Marcos Jr kag pagpabaya sang gobyerno lokal sa pagplano sa pagpangibabaw sa kalamidad para sa kaluwasan sang pumuluyong Negrosanon. Kulang kag wala sang preparasyon ang gobyerno lokal sa magaabot nga mga kalamidad kaangay sang paglupok sang bulkan Kanlaon. Bisan pa man gani ang mga ahensya sang gobyerno kaangay sang National Disaster Risk Reduction Management Office (NDRRMO) sa paghimo sang mga emergency drills kag iban pa nga precautionary measures. Kakulangan man sa paghanda sang mga evacuation centers kag iban pa nga pasilidad kaangay sang salakyan, pagkaon, tubig, bulong kag iban pa nga mga kinahanglanon sa tion sang kalamidad. Aminado ang lokal nga gobyerno sang 1st District sang Negros Oriental, kag 4th kag 5th District sang Negros Occidental partikular sa La Carlota paagi kay Mayor Rex Jalandoon nga ora mismo na ang ila nahimo nga drills kag aksyon sa aktwal nga paglupok sang bulkan Kanlaon.

Ang La Castellana tubtob subong, naga-igod pa sa kakulangan sang ila paghanda sang nasambit nga trahedya. Nagapakita nga wala sang strategic kag specific immediate plan ang mga local government units sa duha ka probinsya sa Negros.

Ang 23,000 ka mga foodpacks kag iban pa nga bulig para sa mga biktima halin sa Department of Social Welfare and Development kag iban pa nga ahensya sang gobyerno ang lunsay pampulitika lamang sang rehimen ni US-Marcos Jr kag mga alipures sini para sa palaabuton nga eleksyon sang tuig 2025 kag 2028.

Imbes nga ihatag ang nagakaigo nga serbisyo sosyal sa mga pumuluyo mas gina-prayoridad pa sang gobyerno ang modernisasyon sang Armed Forces of the Philippines (AFP) kag Philippine Natinal Police (PNP). Paggasto sang dako nga pundo sang gobyerno agud ipamakal sang surplas nga mga armas, bala, bomba, barko, eroplano, helikopter panggyera lakip na ang mga drones-paniktik sang mga dumuluong ilabe na sang Estados Unidos para sa pangsulod kag panggwa nga seguridad. Paggarnatsar sang pundo sang gobyerno sa pagpanglugayawan sa iban nga pungsod para mangutang kag pang-engganyo sang mga dumuluong-kapitalista para sa neoliberal nga kasugtanan sa pagnegosyo sa pungsod.

Disbalanse ang klima kag ekolohiya sa isla sang Negros bangud sang illegal logging, pagpasulod kag pagpatindog sang dumuluong nga mga minahan, industriya kag eko-turismo kag patarasak nga pagpalupok sang bomba sa kabukiran kag kabaybayunan sang armado nga pwersa sang estado nga AFP, PNP kag paramilitar. Imbes nga serbisyo sosyal, “band-aid solution” kag militarisasyon ang sabat sang reaksyonaryong gobyerno sa mga yamo kag reklamo sang pumuluyo sa Central Negros.  Indi pa paigo nga ginabayo ang pumuluyo sa mga natural nga kalamidad, ginaatubang pa nila ang masingki nga militarisasyon sa kaumhan sa Central Negros nga ginhimo sang AFP, PNP kag mga paramilitar sini. Pilit nga nadislokar ang pumuluyo sa ila malinong nga pagpangabuhi kag nagtuga sang risgo sa ila seguridad ang pagtiner sa militar sa mga komunidad sang mangunguma.

Samtang naga-antus ang mayoriya sa pumuluyo sa grabe nga gutom kag kapigaduhon bunga sang implasyon nga tuga sang neoliberal nga polisiya sang liberalisasyon, pribatisasyon kag deregulasyon. Ang mga mamumugon nahigot sa barato nga kusog-pangabudlay, kulang kag wala sang mga benepisyo kag kawad-on sang trabaho bunga sang iskema sang kontraktwalisasyon. Samtang ang mga mamumugon sa uma, ang mapilitan nalang sa pagtrabaho lamang may isustento sa pamilya para mapakaon, mapa-eskwela, mapabulong kag mapabeste ang mga kabataan kag bug-os nga panimalay. Naga-antus sila sa tag ₱200-₱250 ang adlaw. Samtang ang presyo sang bugas ang nagalab-ot naman sa ₱150 ang gantang sang humay kag ₱100-₱110 naman ang mais. Nahigot ang mga mangunguma sa utang bunga sang usura, barato nga presyo sang produkto sa merkado lakip sa humay tungod sang Rice Tariffication Law samtang mahal naman ang presyo sang abono nga naglab-ot sa ₱2,800 ang sako kag mataas man nga presyo sang mga pestisidyo.

Wala sang duta nga palangabuhian ang kalabanan nga mga mangunguma bangud sang lapnagon nga pagpang-agaw sang duta sang mga agalon may duta sa mga kaumhan. Biktima sila sang iskema sa pagpatalang kag panginto sang ahensya sang gobyerno paagi sa SPLIT program sang Department of Agrarian Reform. Imbes maagum sang mga mangunguma ang pagpanag-iya sang duta paagi sa Certificate of Land Ownership Award sa baylo,  ginpangbawi ang mga ini sa ila. Ini ang natabo sa mga mangunguma sa La Castellana kabaylo sang implementasyon sang kontra-pumuluyo kag makidumuluong nga eko-turismo, imprastraktura kag iban pa nga proyekto sang gobyerno.

Sa panahon nga ini, pangunahan sang NPA sa absoluto nga pagpamuno sang Communist Party of the Philippines upod sa rebolusyonaryong organisadong masa ang rehabilitasyon sa pangabuhian sang mga mangunguma kaangay sang mga pananom, pagpanglimpyo sang mga kasubaan, kasapaan kag mga bubon. Magbinuligay sa pagpangita sang mainom nga tubig para sa adlaw-adlaw nga konsumo kag pagginawi sang masa. Samtang padayon nga pukawon, organisahon kag pahulagon ang masa agud sukton kag pasabton ang lokal nga burukrasya sang gobyerno ilabe na ang US-Marcos II nga rehimen sa iya pagka-inutil kag kapabayaan sa pumuluyong Negrosanon sa tion sang mga kalamidad.

Isulong ang Inaway Banwa! Ipatuman ang Rebolusyon Agraryo kag pungsodnon nga industriyalisasyon!