Sa sobra duha ka tuig, dugang nga nadayag ang pasista, pahoy ug inutil nga rehimeng US-Marcos II atubangan sa nagkagrabeng alang-alang kolonyal ug alang-alang pyudal nga krisis nga gi-antus sa katawhang Pilipino. Nagpabiling buta ug bungol ang iyang rehimen sa pagtubag sa madugay nang demanda sa katawhan sama sa tinuod nga reporma sa yuta, nasudnong industriyalisasyon, pagpataas sa sweldo ug benepisyo, suporta sa agrikultural nga kagamitan, libreng katilingbanong serbisyo ug uban pa taliwala sa grabeng kadaut sa El Niño.
Nadugang pa sa kalbaryo sa katawhan ang El Niño nga penomenon apan walay kongkreto ug malahutayong lakang ang inutil nga reaksyonaryong gobyerno aron matabangan ang katawhan niining natural nga katalagman. Usa ang Western Visayas sa grabeng nadaut sa epekto sa El Niño nga nikabat sa ₱770.5 milyon ug nag-apekto sa sobra 20,000 ka mag-uuma. Sa isla sa Negros, mingdaku ang kadaut sa mga tanum sa humay, mais, tubo ug uban pa (₱97.7 milyon sa Negros Occidental ug ₱77 milyon sa Negros Oriental), mihubas ang mga tinubdan sa tubig ug kaylap ang grassfire, forest fire ug sunog sa mga kabalayan tungod sa grabeng kainit. Apektado usab ang mga klase sa mga tulunghaan tungod sa taas nga temperatura. Nakatampo usab kini sa pagsaka sa mga kaso sa heat stroke, pagtaas sa blood pressure ug may pipila ka kaso sa pertussis nga gikabalak-an nga mas mosaka pa niining panahona.
Walay hunong ang gastusong mga byahe ni Marcos Jr sa ubang nasud nga walay nahatag nga kalambuan sa kinabuhi sa mga ordinaryong mga lumulupyo. Anaa ang pagmaniobra sa pahoy nga rehimen sa pag-amyenda sa pang-ekonomikong probisyon sa Konstitusyon aron mahatagan og hingpit nga pagpanag-iya ang langyaw sa mga bahandi sa nasud ug mahimong sayon ang pagpatuman sa mga neoliberal nga polisiya sa mga imperyalista.
Nabutang sa peligro ang kinabuhi sa katawhang Pilipino tungod sa paggrabe sa tensyon sa West Philippine Sea. Isip itoy-itoy sa US ang rehimen ni Marcos Jr, gigamit ang Pilipinas isip base sa iyang tropa ug mga kagamitang militar ug gihimo nga duwaanan ang kayutaan ug kadagatan sa nasud pinaagi sa paglunsad og mga joint patrols sa West Philippine Sea ug Balikatan exercises ilabina niining bulana sa mga isla sa Batanes ug Palawan nga momugna og mas mohait pa nga bangi sa mga imperyalistang nasud nga US ug China. Nagkara-kara ang Armed Forces of the Philippines (AFP) nga ipatuman ang mando sa imperyalistang US nga tapuson na ang insurhensya aron hingpit nga magamit ang tropa niini batok sa katigi nga imperyalistang China.
Partikular sa isla sa Negros, aron matabunan ang kaulaw ug kapakyasan sa Visayas Command (VISCOM) ug 3rd Infantry Division sa pagpukan sa tibuok rebolusyonaryong kalihukan, nagdali kini sa pagpailawom sa isla sa Negros sa state of Stable Internal Peace and Security (SIPS) human sa pagpanghambog nga nabungkag na ang mga larangang gerilya sa isla. Apan sukwahi sa ilang deklarasyon, walay tinuod nga kalinaw ug nahimong target ang katawhan ilabina ang mga mag-uuma sa pasismo ug terorismo sa mga reaksyonaryong armadong pwersa.
Walay hunong ang mga focused military operation (FMO) ug Retooled Community Support Program (RCSP) sa AFP sa ilang giingong paggukod sa “nahibiling mga NPA” ug aron pugngan ang “subling pagkusog sa rebolusyonaryong kalihukan.” Gibuboan og dakung pundo ang NTF-Elcac para sa Support to Barangay Development Program (SBDP) ug Enhanced Comprehensive Local Integration Program (E-CLIP) aron makakuha og dakung kwarta para sa bulsa sa mga taas nga upisyal sa militar ug linglahon ang katawhan pinaagi sa pagparada sa mga peke nga surenderee ug pagpatuman sa mga palpak nga mga proyekto sa mga komunidad nga gideklarang “insurgency-free.”
Sa unang kwarto sa 2024, nakatala ang National Democratic Front (NDF)-Negros og 84 ka insidente sa mga pagpanglapas sa AFP ug Philippine National Police (PNP) ug iyang mga paramilitar sa internasyunal nga makitawhanong balaud ug sa Comprehensive Agreement on Respect for Human Rights and International Humanitarian Law (CARHRIHL) nga milakip sa sobra 6,300 ka mga biktima (765 niini mga menor de edad).
Pinakatataw niining unang kwarto ang sunod-sunod nga mga kalapasan sa tawhanong katungod nga gikomiter sa 79th IB sa mga komunidad sa mga mag-uuma gikan Pebrero 21 kutob sa katapusang semana sa Pebrero sa Sityo Mansulao, Brgy. Pinapugasan, Escalante City, Negros Occidental human ang engkwentro tali sa Roselyn Jean Pelle Command-New People’s Army (RJPC-NPA) ug sa gika-ingong militar niadtong Enero 21.
Brutal nga gipatay sa mga tropa sa 79th IB si Jose Caramihan, usa ka mag-uuma ug residente sa Sityo Mansulao samtang nagtanum siya og humay panahon sa binuthanay niadtong Pebrero 21. Gibarugan sa 79th IB nga usa ka NPA si Caramihan nga namatay sa engkwentro bisan pa sa kusganong pagpanghimakak sa mga pamilya niini ug sa pagpatin-aw sa RJPC-NPA sa nahitabo.
Sa 11 ka pekeng engkwentro nga nahitabo gikan sa bulan sa Enero kutob Marso, walo niini ang gihimo sa 79th IB niadtong Pebrero 21 kutob 23 ug Pebrero 27 ug gipagawas nga subli nilang na-engkwentro ang ilang giingong “lima ka NPA” sa Sityo Mansulao sa mao gihapong barangay. Pinakagrabe sa mga gipagawas nga mga pekeng engkwentro mao ang sobra 10 ka hugna nga pagpamomba sa 79th IB sa bahin sa Trangkal Range sa Sityo Mansulao niadtong Enero 22, gikan alas 6:00 kutob alas 9:00 sa buntag. Gisundan gilayon og air strike pagka-alas 7:00 sa gabi-i nianang adlawa sa mao gihapong sityo. Gihulog ang dili momubo sa lima ka rocket ug nagpabuto gamit ang machine gun nga sakay sa duha ka Agusta Westland 109 Nighthawk nga mga attack helicopter.
Pugos nga gipabakwit sa militar ang mga residente sa Sityo Mansulao ug mga kanait nga sityo sa bahin sa Escalante ug Toboso, Negros Occidental gikan Enero 21 ug ang uban niabot pa kutob sa katapusang semana sa Pebrero nga nagmugna og kahadlok sa katawhan ug kabalaka sa ilang kinabuhi ug panginabuhian.
Samtang, sa wala pa ang pagpamomba, gideklara sa 79th IB nga usa ka “engkwentro” ang nahitabo nga mis-encounter niadtong Enero 15 tali sa mga gika-ingong militar nga naka-uniporme ug mga tropang militar nga naka-sibilyan aron magpaka-aron ingnong NPA. Nagkasugatay ang duha ka grupo sa perimetro sa Sityo Donit, Brgy. Magticol, Toboso ug nahitabo ang binuthanay.
Sa Central Negros, duha usab ka peke nga engkwentro ang gideklara sa 62nd IB aron tabunan ang ilang brutal nga mga krimen. Unang insidente mao ang pagpusil-patay sa gika-ingong mga militar sa duha ka mag-uuma nga sila Boy Baloy, senior citizen, ug Bernard Tores, kapin sa 50 anyos, niadtong Enero 17, alas 6:45 sa buntag, sa Sityo Gomez, Brgy. Sag-ang, La Castellana, Negros Occidental. Nakasinati sila og tortyur sa wala pa sila gipatay. Napugos nga molayas sila Baloy ug Torres sa ilang lugar sa Guihulngan City tungod sa pagpang-redtag sa militar niadtong 2017 ug gipasanginlan silang mga supporter sa NPA. Sakop sa Kapunongan Alang sa Ugma sa Gamay’ng Mag-uuma sa Oriental Negros (KAUGMAON)-Guihulngan City Chapter si Baloy samtang sakop sa UNDOC/PISTON-Guihulngan City Chapter si Torres.
Ang ikaduhang insidente mao ang paturagas nga pagpamusil sa mga sundalo sa 62nd IB sa balay sa magtiayong sila Randy ug Maribel Pecore sa Sityo Mabato, Brgy. Talaon, La Libertad, Negros Oriental niadtong Marso 15, pasado alas 9:00 sa gabii. Nakasibilyan ang mga sundalo apan nailhan ni Maribel nga militar sila tungod nakita na niya kaniadto ang mga sundalo sa barangay hall kung asa usa siya ka Barangay Population Development Officer. Gipasanginlan ang magtiayon nga adunay nagtener nga NPA sa sulod sa ilang balay. Pugos nga gisaka sa militar ang ilang pinuy-anan ug gipang-utingkay ang ilang mga kabtangan. Human sa panghitabo, subling gi-adtuan sa mga sakop sa 62nd IB ang magtiayon ug gihulgang kasohan kung dili mo-kooperar.
Samtang gipusil-patay ni Donan Sosia, usa ka aktibong sakop sa Citizen Armed Forces Geographical Unit (CAFGU), ang mag-amahan nga sila Gudofredo, 70 anyos, ug John Albert Templatura, 32 anyos, sa Purok Sab-a, Brgy. Montilla, Moises Padilla, Negros Occidental pasado alas 4:00 sa hapon, Enero 2. Nag-inusarang miresponde si Sosia sa pinamilyang kaguliyang sa higayon sa adlaw’ng natawhan ni Albert. Nasamdan usab ang duha ka silingan sa mga Templatura sa dihang naangin kini sa paturagas nga pagpamusil ni Sosia. Adunay akawntabilidad ang 62nd IB niining nahitabo tungod ilawom sa ilang command control ang CAFGU sa maong lugar.
Nakaluwas usab sa tumong nga pagpatay si Cerilo Bagnoran Jr, usa ka mag-uuma, sa dihang gipusil siya sa tulo ka mga armado ug nakasibilyang mga tawo samtang nagsakay sa motorsiklo niadtong Enero 14 sa Crossing Cordova, Brgy. Manghanoy, La Castellana, Negros Occidental. Sa wala pa kini, Enero 7, gipangita siya sa ilang balay sa Sityo Cabadiangan, Brgy. Kamandag, sa maong lungsod sa duha ka mga nagpa-ilang mga sakop sa PNP ug pagka-ugma, Enero 8, ang mga tropa sa 62nd IB na usab ang nangita kaniya sa dihang nag-operasyon ang mga sundalo sa Sityo Mandayao 4, sa mao gihapong barangay.
Gikan Enero kutob Marso, unom ka mag-uuma ang iligal nga gi-aresto sa mga tinumo-tumong kaso. Gidakop sa mga kumbinadong pwersa sa 94th IB ug PNP ang mag-amahan nga sila Ray Vinces ug Deloy de Leon ug Romy Villacanao niadtong Enero 21 sa Sityo Cantupa-Pisok ug Elmer Nicolas Quillano, 47 anyos, niadtong Pebrero 6 sa Sityo Dawahan, tanan sa Brgy. Buenavista, Himamaylan City, Negros Occidental. Mga sakop sila sa Kauswagan sang Mangunguma sa Buenavista (KMB). Sa Guihulngan City, gi-aresto sa mga sakop sa 62nd IB si Ronald Cantela human sa pagpang-ransak sa iyang balay ug pagpang-utingkay sa mga kabtangan. Gitamnan siya og duha ka pistola.
Gidakop usab si Pertinisa Jeruela Charita, 55 anyos, sa city jail sa San Carlos City, Negros Occidental niadtong Pebrero 13, ala 1:00 sa hapon sa dihang mibisita siya sa iyang bana nga si Leon. Gi-alegar sa mga jail guard nga adunay .22 kalibre nga armas nga nakita sa iyang bag sa dihang gi-utingkay kini. Lakip si Charita nga nakigkita ni United Nations (UN) rapporteur Irene Khan sa Cebu City niadtong Enero aron ipresentar ang tinuod nga nahitabo sa iyang bana nga gidakop niadtong 2019. Sakop si Leon sa National Federation of Sugar Workers (NFSW). Mahinumduman nga gi-aresto si Leon ug pito pa ka mga aktibista niadtong Setyembre 2019 sa usa ka tsekpoynt ug gitumo-tumoan og kasong illegal possession of firearms and explosives. Nagdala sila og mga leaflets ug sound system para sa ilang aktibidad sa pagkomemorar sa Esacalante Masaker sa dihang gidakop sila sa kapulisan.
Ingon man, nakaangkon og bun-og ug samad sa kalawasan ang tulo ka mga mag-uumang sila Romy Gallo, Romeo Gallo ug Dondon Jamaybay sa dihang gikastigo sa mga pwersa sa 15th IB niadtong Marso 9 sa Sityo Bonbon, Inayawan, Cauayan, Negros Occidental. Gihulga usab nga patyon si Dondon Alesasis sa gika-ingong militar sa Sityo Kalapnisan sa mao usab nga barangay niadtong Marso 13.
Giransak sa mga tropa sa 15th IB ang balay ni Marjie Campos sa Sityo Kantyang, Brgy. Caliling, Cauayan niadtong bulan sa Pebrero ug gikuha ang pila ka personal nga kabtangan. Pugos silang gipaangkon nga sa NPA ang duyan nga ilang gipalit pinaagi sa online shopping.
Gikan Enero kutob Marso, 37 ka mga insidente sa pagpanghulga, pagpangharas ug intimidasyon ang nahiaguman sa katawhan sa mga kamot sa militar. Pugos nga gipangsaka-saka sa mga sundalo ang mga panimalay bisan sa pagpamalibad sa mga tagbalay ug gipasugid sila kung asa ang NPA. Nagpahigayon ang mga militar og mga census. Gihulga nila ang katawhan nga gipasanginlang mga supporter sa NPA aron mosurender ug gipailawom sa sarbeylans ang mga lumulupyo. Naglunsad ang mga militar og mga tsekpoynt ug gipangsuhot ang mga kalatian nga nagmugna og kahadlok sa mga mag-uuma nga maoy hinungdan nga dili na sila makaadto sa ilang mga uma. Kasagaran, sa kagabhi-on gihimo sa mga sundalo ang maong mga insidente ug may mga kaso nga nagpaka-aron ingnon sila nga mga sakop sa NPA.
Aron mosabwag og black propaganda batok sa mga Pulang manggugubat ug sa tibuok rebolusyonaryong kalihukan, mingpatawag og mga pulong-pulong ang 62nd IB ug pugos nga gipatambong ang mga lumulupyo sa mga barangay sa Guihulngan City, Negros Oriental ug La Carlota ug Moises Padilla sa Negros Occidental. Sa Cauayan, mipakuyanap usab ang 15th IB og mga poster nga nanghimaraut sa NPA ug gipasangil sa mga Pulang manggugubat ang kaguliyang sa sobra 10 ka mga sityo sa maong lungsod niadtong bulan sa Marso. Giteneran sa 15th IB ang maong mga sityo sa takuban nga RSCP.
Gikan Enero kutob Marso, may mga kasong pagtener sa militar sa mga barangay hall, tulunghaan, panimalay sa mga mag-uuma ug uban pa nga naglimita sa paglihok sa lumulupyo.
Samtang magpabilin ang imperyalismo, pyudalismo ug burukrata kapitalismo sa nasud, magpabilin usab ang alang-alang kolonyal ug alang-alang pyudal nga sistema. Sa tuman nga pagka-pahoy ni Marcos Jr sa kagustuhan sa imperyalistang US, lauman sa katawhang Pilipino ang mas mokusog pa nga militarisasyon. Kinahanglang maghiusa ang katawhan nga ipakig-away ang ilang katungod ug kaayuhan ug isulong ang nasudnong kagawasan ug demokrasya. Angayang patubagon ang rehimen sa iyang mga krimen batok sa katawhan.
Ang katawhan lamang ang mahukmanon sa pagpadaug sa gubat sa katawhan batok sa nagharing hut-ong. Ang ilang gamhanang kusog uban sa NPA sa pagpangulo sa Partido Komunista sa Pilipinas ang mobugto sa talikala sa madugay nang gapos sa pagpahimulos ug pagpangdaug-daug.
NegrosRevPortal 