Truth behind reclamation: deprivation of lives and livelihoods

The term ‘informal settlers’ or the more derogaroty, ‘squatters,’ are often used by the reactionary government to describe poor communities in urban areas. However, who is really ruining the land and driving longtime residents out of the cities? In fact, foreign companies and their local partners are the real squatters.

This is what happened on Negros Island where private companies owned by big compradors and bureaucrats attacked urban poor and coastal communities. Behind the old promise of “development” and “economic opportunities,” big businesses have destroyed the lives and livelihoods of thousands of families to implement the reclamation project where in time buildings, commercial centers, ports, and others will be built based on neoliberal policies.

In the barangays of Pahanocoy and Banago in Bacolod City, the objective of projects pushed by Jerry Sy and Engr. Andre Taculod is land reclamation and establishment of businesses. Sy intends to build several malls, ports, shipyards and other buildings. However, these projects will affect no less than 10,000 individuals living in the area.

Meanwhile, Mayor Remulla wants to turn Brgy. Tinago in Dumaguete City into a stadium with an Olympic-sized swimming pool. Remulla hopes to hold the Southeast Asian Games in Dumaguete in the future. Thousands of houses are threatened to be demolished. At the start of the reclamation, fisherfolks needed to detour their small boats because local government has blocked the way for the reclamation.

Nong Jasper, a fisherman in Banago, has no regular income because fishing relies on the weather. Usually, his daily income of ₱300 is not enough for the basic needs of his three school-aged children.

The situation of Manang Myrna who is a sidewalk vendor living in Pahanocoy for five years now is similar. On a good day, she earns ₱200 from selling fish by the roadside. But her income is not sufficient to buy food for her family, and so she is forced to loan money to survive.

Mercy, from Barangay Tinago, is a contractual government employee. She adjusts the daily expenses according to the ₱10,000 she accumulated from her minimum wage and from the income of her husband as a full-time fisherman every month. The money is already spent after paying utilities like water and electricity bills, and buying their daily needs.

Local residents are full of worry on how the local government sugarcoats reclamation projects that will affect the residents. If these projects are fully carried out in the cities of Bacolod and Dumaguete, the likes of Jasper, Myrna, Mercy and thousands of other residents will lose their jobs because their source of livelihood for over a decade will be destroyed.

Moreover, these projects have caused alarm among environemntal groups due to the extent of the damage to coastal flora and fauna. The “Smart City”, another project in Dumaguete proposed by EM Cuerpo Inc. that spans 174 hectares will cause total destruction to corals, mangroves, and four marine protected areas.

Common to these projects is the absence of the formal process of public consultation and transparency to the people, hastening the implementation of business interests. Government institutions like the DENR and LGUs are often negligent and conspire with big companies. They secretly pocket kickbacks and make other corrupt schemes to ensure that these projects are not impeded by the people’s resistance.

However, the residents of Brgy. Banago and Pahonocoy in Bacolod and Brgy. Tinago in Dumaguete along with the majority of the people have a united call: “Resist neoliberal-ization!,” “Reject reclamation!” and “Protect our natural resources!” People’s organizations like the No to 174 Alliance, Save Tinago Alliance, and Bacolod Against Reclamation Movement have brought together urban poor, church workers from various congregations, scientists, environmental and human rights defenders, students, lawyers, and other professionals to unite and call for resistance against the reclamation and neoliberal aggression that brings harm to coastal coastal communities and the environment.

Ang kamatuoran sa likod sa reklamasyon: paghikaw sa kinabuhi ug mga panginabuhian

‘Informal settlers’ o ang mas nagpaka-ubos nga termino nga ‘iskwater’ ang kasagaran nga gigamit sa reaksyonaryong gobyerno aron ihulagway ang mga komunidad sa kabus nga nagpuyo sa syudad. Apan, kinsa ang tinuod nga nangdaut sa kayutaan ug nang-abog sa mga lumulupyong lumad sa kasyudaran? Gani, ang mga langyaw’ng kompaniya ug ilang mga lokal nga kasosyo mao ang tinuod nga iskwater.

Mao kini ang nahitabo sa isla sa Negros kung sa diin ang mga pribadong kompaniya nga gipanag-iyahan sa mga dagkung komprador ug mga burukrata gi-atake ang mga kabus nga taga-dakbayan ug mga komunidad nga duol sa baybayon. Sa luyo sa karaang promisa sa “kalambuan” ug “mga ekonomikanhong oportunidad,” gidasmagan sa mga dagkung negosyo ang kinabuhi ug pangi-nabuhian sa liboan ka mga pamilya para ipatuman ang proyekto sa reklamasyon nga sa unahan, tukuran og mga edipisyo, sentro sa komersyo, pantalan ug uban pa subay sa polisiya sa neolibe-ralismo.

Sa mga barangay sa Pahanocoy ug Banago sa syudad sa Bacolod, tumong sa mga proyekto nga giduso nilang Jerry Sy ug Engr. Andre Taculod ang reklamasyon sa yuta ug pagtukod og mga negosyo. Tuyo ni Sy nga magtukod og pipila ka mga mall, mga pantalan, shipyard ug uban pang mga establisemento. Pero, kining mga proyekto maka-apekto sa dili moubos sa 10,000 ka indibidwal nga nagpuyo sa maong lugar.

Samtang, ang Brgy. Tinago sa Dumaguete City gustong himuon ni Mayor Remulla nga usa ka stadium nga adunay swimming pool nga sama sa gigamit sa Olympics. Nangandoy si Remulla nga ipahigayon ang  Southeast Asian Games sa Dumaguete sa umaabot. Libo-libo ka mga kabalayan ang hapit na nga i-demolis. Sa pagsugod sa reklamasyon, kinahanglan pang iliso sa mga mana-nagat ang ilang mga sakayan tungod gibabagan na sa lokal nga gobyerno ang agianan para sa reklamasyon.

Si Nong Jasper, usa ka mananagat sa Bana-go, walay regular nga kita tungod nagsalig ang pangisda sa panahon. Kasagaran, dili kaigo ang iyang kinitaan nga ₱300 sa usa ka adlaw para sa batakang panginahanglan sa iyang pamilya diin anaay tulo ka mga anak nga nag-eskwela.

Susama sab ang sitwasyon ni Manang Myrna nga usa ka sidewalk vendor ug nagpuyo sa Pahanocoy sa sulod sa lima na ka tuig. Pina-kamaayong adlaw na kon mokita siya og ₱200 sa pagbaligya og isda sa daplin sa dalan. Apan ang iyang kinitaan dili paigo para makapalit og pagkaon para sa iyang pamilya, maong mapugos usab nga mangutang para mabuhi.

Si Mercy, gikan sa Brgy. Tinago, usa ka kontraktwal nga empleyado sa gobyerno. Gipaigo niya sa adlaw-adlaw’ng galastuhan ang ₱10,000 nga gitigum nga minimum niyang sweldo ug kita sa iyang bana isip tibuok panahon nga mananagat matag bulan. Mahurot lang kini human makabayad sa mga yutilidad susama sa tubig ug kuryente, ug makapalit og mga kinahanglanon nila sa adlaw-adlaw.

Puno sa kabalaka ang mga lokal nga residente kung giunsa gipanindot sa lokal nga gobyer-no ang proyekto sa reklamasyon nga makaapekto sa lumulupyo. Kung mapahigayon ang kining mga proyekto sa mga syudad sa Bacolod ug Dumaguete, ang mga sama ni Jasper, Myrna, Mercy ug liboan pang mga lumulupyo ang mawad-an og trabaho tungod giguba ang sobra dekadang ti-nubdan sa ilang panginabuhian.

Dugang pa, ang kining mga proyeto nagmugna og alarma sa mga environmental group tungod sa kadaku sa kadaut niini sa mga tanom ug hayop sa kada-gatan. Ang “Smart City,” usa pa ka proyekto sa Dumaguete nga gipasiugdahan sa EM Cuerpo Inc. nga adunay kadakuon nga 174 ka ektarya ang momugna og hing-pit nga kadaut sa mga koral, katunggan ug upat ka marine protected areas.

Komon niining maong mga proyekto ang walay pormal nga proseso sa pangpublikong konsultasyon ug pagkamatinud-anon sa katawhan, nagpapaspas kini sa pagpatuman sa interes sa mga negosyante. Kasagaran nga nag-pasagad ug kakonsabo ang mga dagkung kumpaniyang mga insti-tusyon sa gobyerno sama sa DENR ug mga LGU. Sikreto silang mingbulsa og kikbak ug ninghi-mo og uban pang mga korap nga iskema aron ipasiguro nga ang kining mga proyekto dili mababa-gan sa pagbatok sa katawhan.

Apan, ang mga lumulupyo sa Brgy. Banago ug Pahanocoy sa Bacolod ug Brgy. Tinago sa Dumaguete kauban sa kadaghanan adunay hiniusang panawagan: “Batokan ang neoliberalisasyon!,” “Dili motugot sa reklamasyon!” ug “Panalipdan ang kinaiyanhong bahandi!” Ang mga organisasyon sa katawhan sama sa No to 174 Alliance, Save Tinago Alliance ug Bacolod Against Reclamation Movement nagtigum sa mga kabus nga taga-dakbayan, mga tawong simbahan sa nagkadaiyang kongregasyon, mga siyentista, mga tigpanalipod sa kalikupan ug taw-hanong katungod, mga estud-yante, mga abogado ug uban pang mga propesyunal aron maghiusa ug manawagan sa pag-batok sa reklamasyon ug sa neoliberal nga agresyon nga nagdala og peligro sa mga komunidad sa baybayon ug sa kalikupan.

Ang kamatuoran sa likod sang reklamasyon: pagdingot sa kabuhi kag mga pangabuhian

‘Informal settlers’ ukon ang mas nagapakanubo nga termino nga ‘iskwater’ ang masami nga ginagamit sang reaksyonaryong gobyerno agud ilaragway ang mga komunidad sang pigado nga naga-istar sa syudad. Apang, sin-o ang matuod nga nagapanghalit sa kadutaan kag nagatabog sa mga pumuluyo nga tumandok sa kasyudaran? Gani, ang mga dumuluong nga kompaniya kag ila mga lokal nga kasosyo amo ang matuod nga iskwater.  

Amo ini ang nagakatabo sa isla sang Negros kon sa diin ang mga pribado nga kompaniya nga ginapanag-iyahan sang mga dalagku nga komprador kag mga burukrata gin-atake ang mga imol nga taga-syudad kag mga komunidad nga malapit sa baybay. Sa likod sang daan nga promisa sang “kauswagan” kag “mga ekonomiko nga oportunidad,” gindalasa sang mga dalagku nga negosyo ang kabuhi kag palangabuhian sang linibo ka mga pamilya para ipatuman ang proyekto sang reklamasyon nga sa dalayon patindogan sang mga edipisyo, sentro sang komersyo, pantalan kag iban pa sandig sa polisiya sang neoliberalismo.

Sa mga barangay sang Pahanocoy kag Banago sa syudad sang Bacolod, tinutuyo sang mga proyekto nga ginaduso nila Jerry Sy kag Engr. Andre Taculod ang reklamasyon sang duta kag pag-establisar sang mga negosyo. Tuyo ni Sy nga magpatindog sang pipila ka mga mall, mga pantalan, shipyard kag iban pa nga mga establisimento. Pero, ini nga mga proyekto makaapekto sa indi magnubo sa 10,000 ka mga indibidwal nga nagapuyo sa amo nga lugar.

Samtang, ang Brgy. Tinago sa Dumaguete City gusto nga himuon ni Mayor Remulla nga isa ka stadium nga may swimming pool nga pareho sang ginagamit sa Olympics. Nagahandum si Remulla nga itigayon ang Southeast Asian Games sa Dumaguete sa palaabuton. Libo-libo ka mga kabalayan ang nagahana nga i-demolis. Sa pagsugod sang reklamasyon, kinahanglan pa iliso sang mga mangingisda ang ila mga bangka tungod ginbalabagan na sang lokal nga gobyerno ang alagyan para sa reklamasyon.

Si Nong Jasper, isa ka mangingisda sa Banago, wala sang regular nga kita bangud nagadepende ang pangisda sa panahon. Sa masami, indi kaigo ang iya nga kinitaan nga ₱300 sa isa ka adlaw para sa sandigan nga panginahanglan sang iya pamilya diin may tatlo ka mga kabataan nga nagaeskwela.

Kaanggid man ang sitwasyon ni Manang Myrna nga isa ka sidewalk vendor kag gaistar sa Pahanocoy sa sulod sang lima na ka tuig. Pinakamaayo na nga adlaw kon makaganar siya sang ₱200 sa pagbaligya sang isda sa higad sang dalan. Apang ang iya kinitaan indi makasarang para makabakal sang pagkaon para sa iya nga pamilya, amo nga gakapilitan man nga mangutang para mabuhi. 

Si Mercy, halin sa Barangay Tinago, isa ka kontraktwal nga empleyado sang gobyerno. Ginapasigo niya sa adlaw-adlaw nga galastuhan ang ₱10,000 nga gintipon nga minimum niya nga sweldo kag kita sang iya bana bilang lubos panahon nga mangingisda kada bulan. Nagakaubos lang ini pagkatapos magbayad sang mga yutilidad kaangay sang tubig kag kuryente, kag magbakal sang mga kinahanglan nila sa adlaw-adlaw.

Puno sang kahangawa ang mga lokal nga residente sa kon paano ginapanami sang lokal nga gobyerno ang proyekto sang reklamasyon nga makaapekto sa pumuluyo. Kon matigayon ang ini nga mga proyekto sa mga syudad sang Bacolod kag Dumaguete, ang mga pareho ni Jasper, Myrna, Mercy kag linibo pa nga mga pumuluyo ang madulaan sang obra tungod ginguba ang sobra dekada na nga tuburan sang ila nga pangabuhian.

Dugang pa, ang ini nga mga proyekto nagtuga sang alarma sa mga environmental group bangud sa kadako sang halit sini sa mga tanom kag sapat sa kadagatan. Ang “Smart City,” isa pa ka proyekto sa Dumaguete nga ginproponer sang EM Cuerpo Inc. nga may kadakuon nga 174 ka ektarya ang magatuga sang lubos nga kahalitan sa mga korals, katunggan kag apat ka marine protected areas.

Komon sini nga mga proyekto amo ang wala sang pormal nga proseso sang pangpubliko nga konsultasyon kag pagkatampad sa pumuluyo, nagapadasig ini sa pagpatuman sang interes sang mga negosyante. Masami nga nagapabaya kag kahimbon sang mga dalagku nga kompaniya ang mga institusyon sang gobyerno kaangay sang DENR kag mga LGU. Sikreto sila nga nagabulsa sang gan-it kag nagahimo sang iban pa nga mga korap nga iskema agud ipasiguro nga ang ini nga mga proyekto indi mabalabagan sang pagpamatok sang pumuluyo.

Apang, ang mga pumuluyo sang Brgy. Banago kag Pahanocoy sa Bacolod kag Brgy. Tinago sa Dumaguete upod sa kadam-an may hiliusa nga panawagan: “Pamatukan ang neoliberalisasyon!,” “Indi magpasugot sa reklamasyon!” kag “Amligan ang aton dunang manggad!” Ang mga organisasyon sang pumuluyo kaangay sa No to 174 alliance, Save Tinago Alliance kag Bacolod Against Reclamation Movement nagtipon sang mga imol nga taga-syudad, mga tawong simbahan sa nagkalain-lain nga kongregasyon, mga siyentista, mga tigpangapin sa kinaiyahan kag tawhanon nga kinamatarung, mga estudyante, mga abogado kag iban pa nga mga propesyunal agud maghiliusa kag manawagan sa pagpamatok sa reklamasyon kag sa neoliberal nga agresyon nga nagadala sang peligro sa mga komunidad sa baybay kag sa kinaiyahan.